Uitleg AVK & COI

Hieronder leggen we twee termen uit die we op de website gebruiken. Dat proberen we zo duidelijk mogelijk te doen, maar het blijft ingewikkelde kost. Als je vragen hebt na het lezen van dit stuk, stuur ons een mailtje en dan proberen we die zo goed mogelijk te beantwoorden.

AVK waarde

De AVK-waarde (AhnenVerlust-Koeffizient) berekent in een 5-generatie-stamboom het voorouderschapsverlies. Met andere woorden: dit getal geeft een indruk van hoeveel overeenkomende (of juist: verschillende) voorouders er zijn in de vijf voorgaande generaties. Het wordt uitgedrukt in een percentage. De wetenschap leert ons dat het belangrijk is om zoveel mogelijk genetische variatie te houden in de fokkerij. Dit krijg je door zoveel mogelijk verschillende honden te gebruiken.

Dus: hoe hoger de AVK-waarde is, hoe meer verschillende honden er zijn gebruikt, hoe beter het is.

COI

COI is een afkorting voor inteeltcoëfficiënt.  Hieronder leggen we het graag aan je uit.

Bij mensen, zoogdieren en vogels komt het DNA in tweevoud voor, dat wil zeggen dat er van alle genen twee exemplaren zijn. Samen noemen we dat en genenpaar. Van elk genenpaar is het ene gen verkregen van de vader en het andere van de moeder. Er zijn heel veel verschillende genenparen. De COI zegt ons iets over de kans dat de beide genen van een genenpaar hetzelfde zijn (identiek).

Een dier dat helemaal niet is ingeteeld heeft een inteeltcoëfficiënt van 0%: alle genenparen bestaan uit combinaties tussen verschillende genen. Er is dan veel verschil in de genetische informatie van de vader en de moeder. Een volledig ingeteeld dier heeft een inteeltcoëfficiënt van 100%: de genen van een genenpaar zijn altijd gelijk. Hoe verder je terugkijkt in stambomen, hoe vaker je meer dezelfde honden zal tegenkomen. Dat komt doordat er binnen een ras een gesloten populatie is en een ras vaak gefokt is uit slechts een paar stamouders.

Bij het bepalen van combinaties is het van belang om te kijken naar de COI van de combinatie, niet alleen naar die van de ouderdieren zelf. Ook de toename van de COI van de ene naar de andere generatie is iets om op te letten.

Het beste is om de COI over minimaal 10 generaties te berekenen, en liefst binnen een database te rekenen met ‘onbeperkt’, dat wil zeggen: op basis van ALLE beschikbare gegevens. Een stamboom van een hond over 10 generaties telt in totaal 2036 posities (dus vader, moeder, grootvader,…, betovergrootmoeder, .. etc).

Van elke hond op Cairnbreeding is een berekening gemaakt in onze database. Die is nog lang niet compleet en daardoor hebben we niet van elke hond ook echt die 10 generaties in beeld. Daarom vermelden we achter de COI nu ook het aantal complete generaties.

Hieronder geef ik een paar voorbeelden.

Voorbeeld 1

Stel je gebruikt een reu met een COI van 30% op een teef met een COI van 10%. Je hebt in de stamboom gezien dat er minstens acht generaties niet dezelfde honden voorkomen. Hoe hoog wordt nu de COI van de pups?

Het zou zomaar kunnen dat je een COI krijgt die misschien wel zo laag is als 2%. Alles hangt af van de verwantschap tussen de ouders.

Voorbeeld 2

Je gebruikt een reu met een COI van 5% op een teef met een COI van 4%. Allebei laag dus je verwacht een lage COI. De moeders van de twee honden waren nestzussen. Hoe hoog verwacht je de COI van de pups?

In zo’n situatie kun je er vanuit gaan dat de COI veel hoger zal uitpakken dan bij de reu en de teef zelf. 

Conclusie:

De COI van de reu zegt op zichzelf niets over die van de pups: alles hangt af van hoe verschillend of hoe hetzelfde de afstamming van beide ouders is. Als je dat wil weten over een mogelijke combinatie, stuur ons dan een mailtje met de ouderdieren die je op het oog hebt. Natuurlijk blijft dit vertrouwelijk.

Een eerste inschatting kun je zelfs al maken met de DNA uitslagen van de Raad van Beheer. Ondanks dat dit ‘maar’ 18 markers zijn, is het mooi als ze zoveel mogelijk van elkaar verschillen.

Als je echt wil weten hoeveel de genetische inteelt van een hond is, dan is het aan te raden om een volledige DNA-test te laten doen bij bijvoorbeeld Embark (https://embarkvet.com/). Als zowel de reu als de teef getest zijn dan kan je echt vergelijken hoe de verwantschap uitpakt qua variatie en dat is waardevolle informatie, zeker gecombineerd met het COI.